KİREÇ KULLANIM ALANLARI

HALİL YILMAZ MAKİNA

Baca Gaz

Baca Gaz Arıtma İçin Kirecin Kullanımı

Kireç birçok hava kirleticilerin denetimi uygulamalarında kilit bir rol oynamaktadır. Kireç asitli gazları, özellikle uçucu gazlardan kükürt dioksidi (SO2) ve hidrojen kloridi (HCl) arıtmak için kullanılır. Kireç tabanlı teknoloji aynı zamanda cıvanın uzaklaştırılması için de kullanılır.

Kireç, kireç taşına göre daha reaktiftir, ve daha az ana teçhizata gereksinim duyar. Kireç kullanılarak SO2 arıtma verimi (Termik santrallarda) yüzde 95 ile 99 arası değişir. Kireç kullanarak HCl arıtma verimi (evsel atıktan enerji üreten tesisler) yüzde 95 ile 99 arası değişir.

Asitli gazların arıtılması için iki ana yöntem bulunmaktadır: kuru arıtma ve yaş arıtma. Her iki yöntem de yaygınlıkla termik santrallarda kömürün yanmasından doğan uçucu gazların temizlenmesi için kullanılır. Kuru arıtma aynı zamanda başlıca HCl denetimi için enerji fabrikalarına ve diğer endüstriyel tesislerde Evsel atıkta kullanılır. Kireç her iki sistemde de kullanılır.

Kuru Kireç Arıtımı(Scrubbing)

Kuru arıtmada, SO2 ve HCl arıtmak üzere kireç uçucu gaza püskürtülür. İki ana kuru süreç bulunmaktadır: “kuru enjeksiyon” sistemleri kuru sönmüş kireci uçucu gaz oluğuna besler ve “SPREY DRYER” Pulverize kireç bulamacını ayrı bir kaba besler.

“SPREY DRYER” tipik olarak silindir bir üst kısımla ve konik diple silo şeklindedir. Sıcak uçucu gaz en üste akar. Kireç bulamacı atomizör (örn., memecik) yoluyla SO2 ve HCl emdiği en tepenin yakınındaki silindir içinden püskürtülür. Kireç bulamacındaki su daha sonra sıcak gazla buharlaştırılır. Arıtılmış uçucu gaz silindirik kesimin dibinden yatay bir oluk içinden akar. Kurutulmuş reaksiyona girmemiş kirecin ve reaksiyon ürünlerinin bir kısmı koninin en dibine düşer. Uçucu gaz daha sonra kirecin ve reaksiyon ürünlerinin kalanını ayırmak üzere filtre edilir.

Hem kuru enjeksiyon hem de “SPREY DRAYER”, özel denetim cihazlarında toplanmış kuru nihai ürün oluşturur. Termik santralarda, kuru arıtma başlıca düşük-kükürt yakıtları için kullanılır. Evsel atıktan-enerji Üreten tesislerde, kuru arıtma SO2 ve HCl arıtmak için kullanılır. Kuru arıtma HCl arıtımı için aynı zamanda diğer endüstriyel tesislerde de kullanılır. Kuru arıtma yöntemleri geçtiğimiz yıllarda mükemmel arıtma verimi ile ciddi biçimde gelişme göstermiştir.

Yaş Kireç Arıtma(Scrubbing)

Kireç Yaş arıtmada, kireç bulamacı uçucu gaz arıtıcıya püskürtülür. Tipik bir sistemde, temizlenecek olan gaz silindir benzeri kulenin dibine girer ve kireç bulamacı duşu yoluyla yukarı doğru çıkar. Kükürt dioksit püskürtücünün içine emilir ve daha sonra Yaş kalsiyum sülfit olarak çöktürülür. Sülfit, satılabilir bir yan ürün olan alçıtaşına dönüştürülebilir. Yaş arıtma başlıca yüksek-kükürt yakıtları ve yüksek-verimlilikte kükürt dioksit arıtmanın gerektiği bazı düşük-kükürt yakıtları için kullanılır. Yaş arıtma, SO2 arıtma kapasitesini artıran ve ekonomik bir teknolojidir. 

HCl Arıtma

Kireç aynı zamanda HCl gibi diğer asit gazlarla hızla reaksiyona girdiği için, kireç arıtma diğer evsel ve endüstriyel tesis türlerinde HCl nötüreştirmek için kullanılır:

  • Evsel atıktan-enerji üreten tesislerde, kuru kireç(scrubbing) arıtma dünyada çok yaygın olarak kullanılmaktadır. Kireç kullanılarak HCl arıtmanın etkinliği 95 ile 99 arası değişmektedir.
  • Dünyada sekonder alüminyum fabrikalarında, örneğin, kireç arıtma yöntemi HCl için en iyi arıtma teknolojisi olarak bilinmektedir. Arıtma verimi yüzde 99’dan daha yüksek olarak gerçekleşmektedir.

Cıva Arıtımı

Dünyada cıva arıtımı için birçok farklı yöntem değerlendirilmektedir. Uygulanan bir arıtma teknolojisi olarakta sönmüş kirecin aktif karbonla birlikte kullanılmaktadır. Bu yöntem yüzde 95-97 kireç ve yüzde 3-5 aktif karbon içermektedir.