İçme Suyu Arıtmak İçin Kireç Kullanımı
Dünyada yıllık kullanım itibarıyla kireç, içilebilir ve endüstriyel su kaynaklarının arıtılmasında kullanılan kimyasallar arasında başta gelmektedir. Birçok belediye tarafından özellikle su yumuşatma ve arsenik giderilmesi için ve su kalitesini geliştirmek üzere kullanılmaktadır.
Yumuşatma
Su yumuşatmada, sulandırılmış kireç sudan (biyo-karbonatların ve kalsiyum ve magnezyum karbonatlarının neden olduğu) karbonat sertliğini gidermek için kullanılır. Karbonat olmayan sertlik olarak adlandırılan diğer kalsiyum ve magnezyum tuzlarının neden olduğu sertlik, genel olarak kireçle magnezyumun çökeltilmesini gerektiren kireç – soda işlemi yoluyla arıtılır. Birlikte üretilen kalsiyum tuzu, kalsiyum karbonat çökeltisi oluşturmak üzere soda külüyle tepkimeye girer. Kireçle yumuşatma aynı zamanda sudan arseniği arıtmak için de kullanılabilir.
pH Ayarlama/Çöktürme
Sulandırılmış kireç daha ileri arıtıma hazırlamak üzere suyun pH’ını ayarlamak için yaygın biçimde kullanılmaktadır. Kireç aynı zamanda asit suyunu nötrleştirerek, dolayısıyla ana hat boruların asit suyundan aşınmasını azaltarak korozyonu önlemek için kullanılabilir. Aşındırıcı sular aşırı miktarlarda karbon dioksit (karbonik asit) içerir. Kireç kalsiyum karbonat oluşturmak üzere CO2’yi çökeltir, bu da su dağıtım borularının içinde koruyucu bir kaplama sağlar.
Kireç, askıda katı maddelerinin “ham” suda neden olduğu bulanıklığı yok etmek için şap yada demir tuzlarıyla birlikte kullanılır. En tatminkar koagülasyon şartları için uygun pH’ı sağlamaya yardımcı olur. Bazı su arıtma tesisilerinde şap çamuru, basınç filtrelerinde çamur kalınlaşmasını kolaylaştırmak için kireçle arıtılır.
Patojen Gelişimine Etki
Kireç ekleyerek 24 - 72 saat suyun pH’ını 10.5 - 11’e çıkarmak, bakteri ve belli virüslerin gelişimi için gereken ortamı ortadan kaldırır. Bu kireç uygulaması “fenolik su”yun bulunduğu yerlerde kullanılır, çünkü Klor uygulaması fenol bulunan ortamlarda tadı hoş olmayan bir su oluşmasına neden olur. “Aşırı alkalinlik işlemi” diye adlandırılan bu işlem aynı zamanda ağır metalleri de yok eder.
Kirliliğe Neden Olan İz Elementlerin Giderilmesi
Kireç aynı zamanda manganez, fluorid, organik taninler ve demirin arıtılmasında da kullanılır.
Tehlikelin Atıkların Atılmasında Kireçin Kullanılması
Tehlikeli atıkları arıtmak için kireç yaygın biçimde kullanılmaktadır. Kireç, kimyasal olarak çözülmeleri daha az muhtemel olan daha sabit biçimlere dönüştürerek çoğu metali sabitleştirir. Aynı zamanda asitli maddeleri nötrleştirmek için de kullanılabilir.
Atık Suyun Arıtılması İçin Kireçin Kullanımı
Kireç, endüstriyel sıvı atıkların arıtılmasının yanısıra Evsel atık suyunun arıtılmasında da yaygın biçimde kullanılmaktadır.
Evsel Atık Su Arıtması
Gelişmiş atık su arıtma tesilerinde, kireç askıda katı madde ve katı maddelerle birlikte fosforun kompleks kalsiyum fosfat olarak çökeltildiği üçüncül işlemlerde kullanılır. Kirecin oluşturduğu 10.5-11.0 yüksek pH’ı nedeniyle, diğer bir yosun besleyici olan azotun uzaklaştırılmasın da kolaylaştırılır. Dolayısıyla, fosforun ve Azotun çıkarılması yüzey sularında otrofikasyon sürecini (deniz yosunu oluşumu) önlemeye yardımcı olur.
Alum ve Demir klorid çöktürme için kullanıldığında, kireç bu asit tuzlarının neden olduğu düşük pH değerini yükselterek ve etkin azotun giderilmesi için gerekli bazik ortamı sağlamak üzere kullanılır.
Kanalizasyon çamurunun vakumla yada basınç filtrelemeyle süzüldüğü kanalizasyon tesislerinde, çamurun kıvama getirilmesinde ve etken maddenin son berraklaştırması için süzmeye yardımcı olarak kireç ve demir klorid kullanılır.
Endüstriyel Atık Su
Kirecin özellikle asidik atıkların nötrleştirilmesinin gerektiği endüstriyel atık suları arıtmada sayısız uygulamaları bulunmaktadır. Çelik fabrikalarında, sülfirik asit tabanlı atık dekapaj çözeltileri kireçle nötrleştirilir. Kireç aynı zamanda kaplama fabrikalarından atıkların arıtılması işlemlerinde krom, bakır ve ağır metalleri çöktürmede kullanılır.
Kireç, suni ipek fabrikalarından sülfirik asit atıkları nötrleştirmek ve çözeltideki katı maddeleri çökeltmek için kullanılır.
Kireç narenciye konservelerde,atıksuları berraklaştırmada ve narenciye posası yan ürünlerini işlemede yardımcı olur.
Çalışan ve terkedilmiş madenlerde oluşan yüksek derecede asitli drenaj sıklıkla kireçle nötrleştirilir. Atığın daha da berraklaştırılması piritik özütleyicide demirin çökeltilmesiyle elde edilir. Kömür yıkama fabrikaları kireci asidik atığı nötrleştirmek yada çelik teçhizat üzerindeki sürtünmeyi azaltmak ve yeniden kullanım için atığı iyileştirmek üzere işlemden geçirmek için kullanırlar.